Już w starożytności przeprowadzono pierwszą próbę badania dna morskiego. A czy wiecie, że pod powierzchnią oceanów kryją się łańcuchy górskie większe od tych na powierzchni Ziemi? I co skrywa dno oceaniczne? Zapraszamy w podróż po fascynującym wody, gdzie przedstawimy Wam wiele niezwykłych historii z podwodnego świata i przybliżymy czym jest eksploracja głębin oceanicznych!
Badania głębin oceanicznych od wielu stuleci fascynowały ludzkość. Dlatego mają bardzo długą i skomplikowaną historię, choć aż do drugiej połowy XIX wieku wiedza o głębinach była znikoma. Z dzisiejszej perspektywy może wydawać się to niewiarygodne, ale o pierwszym badaczu głębin oceanicznych możemy mówić już w starożytności. Był to Aleksander Wielki, król Macedonii, który w IV wieku p.n.e. według źródeł historycznych, spuszczony został w szklanym pojemniku na dno morza Śródziemnego w pobliżu fenickiego Tyru, aby je obserwować. Jednak wówczas możliwe było jedynie zanurzenie na płytkich wodach nieopodal brzegu. Pomimo to, był to pierwszy krok w kierunku badań dna morskiego.
Musiało upłynąć wiele wieków, by dokonały się znaczące postępy w rozwoju badań obszarów położonych pod powierzchnią oceanu. Wynikało to z ograniczeń technologicznych i braku możliwości swobodnego poruszania się pod wodą. Dopiero w 1690 roku, a więc już w czasach nowożytnych, Anglik Edmund Halley zbudował pierwszy dzwon nurkowy, znajdując również sposób na zaopatrzenie nurków w sprężone powietrze. Ponad 200 lat później pojawiły się pierwsze aparaty tlenowe, co pozwoliło na dłuższe przebywanie badaczy pod wodą i odkrywanie nieznanej dotąd przestrzeni. Zrodziły się więc nowe, ogromne możliwości. Można powiedzieć, iż największa, choć oczywiście niejedyna trudność w eksploracji świata głębin została przezwyciężona. Jaki był dalszy postęp technologiczny i jak ludzie dowiedzieli się, co skrywały przez tysiące lat oceany?
Niedługo po wynalezieniu aparatów tlenowych, umożliwiających dłuższe przebywanie pod wodą, zdecydowano się na zorganizowanie pierwszych wielkich podwodnych podróży. Za początek badań oceanograficznych na dużą skalę uznaje się załogę brytyjskiej korwety HMS „Challenger”. W latach 1872-1876 odbyła ona podróż dookoła świata.
Autorstwa Nieznany – The Report of the Scientific Results of the Exploring Voyage of HMS Challenger during the years 1873–1876, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=867862
W celu przeprowadzenia badań użyto wtedy ciężarków, lin oraz dźwigów. Pozwoliły one na sformułowanie wniosków na temat kształtu dna oceanicznego. Okazało się, że występują tam podwodne łańcuchy górskie. Są one niejednokrotnie większe od tych nam znanych z powierzchni. Eksploracja głębin oceanicznych umożliwiła odkrycie słynnego Rowu Mariańskiego, którego najgłębszy fragment nazwano na cześć wyprawy „Głębią Challengera”. Jej głębokość szacowano wówczas na zaledwie 8184 metry, czyli prawie 3 km mniej niż faktycznie. Przy tej okazji warto wspomnieć o polskim wynalazcy Stefanie Drzewieckim. Niedługo potem przedstawił on projekt hybrydowego okrętu podwodnego o wyporności aż 120 ton. Na powierzchni oceanu jego pracę zapewniał silnik parowy, pod wodą zaś silnik elektryczny. Drugim przełomowym wynalazkiem polskiego konstruktora były wyrzutnie torpedowe na sprężone powietrze. Pozwalały one na bezpieczne wystrzeliwanie torped pod wodą. Od 1901 roku rozwiązanie to zaczęło być stosowane na szeroką skalę w wielu marynarkach świata.
Chcesz więcej? Śledź nasz profil Facebook